Tia UV là gì? Tia UVA, UVB và các biện pháp bảo vệ da khỏi tia UV

Nhiều chị em việc chống nắng đã trở thành một thói quen và điều đó hoàn toàn có lợi đối với sức khỏe làn da. Tuy nhiên vẫn còn nhiều người hiểu về tia UV chưa đúng và tác hại của tia UV do vậy trong bài viết hôm nay mình chia sẻ với bạn chi tiết về tia UV và những lợi ích cũng như tác hại của tia này đối với sức khỏe làn da của chị em để có thể bảo vệ da của mình một cách tốt nhất nhé. 

Có 3 loại tia UV cần lưu ý

Tia UV hay còn gọi là Ultraviolet rays (UV Rays) mà chị em chúng mình thường gọi là tia cực tím, đây là những sóng nằm ngoài phạm vi ánh sáng nhìn thấy của mắt người, theo khoa học thì nó là những sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn so với bước sóng của ánh sáng khả kiến. 

Nếu như ánh sáng con người chúng ta nhìn thấy thì bước sóng dao động từ 380 nm-760 nm và bước sóng của tia UV dao động từ 10 nm – 380 nm.

Hai bước sóng từ tia UV:

• Bước sóng gần có nghĩa là vùng tử ngoại gần: (near-UV) có bước sóng từ 200nm – 380 nm.
• Bước sóng có vùng tử ngoại xa có bước sóng 10nm – 200nm.

Những tác hại của tia UV đối với da chúng ta thì nên quan tâm đến tia nằm trong vùng tử ngoại gần có nghĩa là bước sóng nằm trong khoảng từ 200nm – 380 nm.

Trong vùng tia tử ngoại nằm trong khoảng 200 – 380nm phân ra làm 3 loại tia UV là tia UVA, UVB, UVC mỗi loại có một ảnh hưởng khác nhau đến da. Thông thường các tia UV từ ánh nắng mặt trời chiếu xuống mặt đất chúng ta sẽ bị hấp thu tại tầng ozone nhưng trong thời buổi ngày nay thì các bước sóng này không bị hấp thụ hoàn toàn do tầng ozone không lành lặn như trước nữa và do vậy nó có nhiều ảnh hưởng xấu đến da của chúng ta. 

Về tia UVA

• Bước sóng từ 315nm – 380nm là bước sóng dài nhất trong 3 loại tia UV, có mức năng lượng thấp nhất, là bước sóng gần với ánh sáng mà mắt người có thể nhìn thấy, tia UVA chiếu xuống mặt đất chiếm 95% tia UV. 
• Trong tất cả các loại tia UV thì UVA không bị hấp thụ bởi tầng ozon do vậy nếu không được che chắn cẩn thận thì da chúng ta sẽ bị tia này làm tổn hại. 
• Tác động đối với da tia UVA gây nên
• Phá hủy collagen và elastin tại cấu trúc nền của da gây tình trạng da bị lão hóa.
• Da bị cháy nắng và tăng khả năng ung thư da. 

Về tia UVB

• Bước sóng của tia UVB nằm trong khoảng từ (từ 280nm đến 315 nm), có năng lượng mức cao hơn.
• Tia UVB chiếu xuống mặt đất chiếm khoảng 5% còn lại phần lớn tia UV bị hấp thụ bởi tầng ozon, tuy khả năng xuyên thấu của tia UV không mạnh bằng tia UVA nhưng với mức năng lượng cao hơn nhiều so với tia UVA, chúng có khả năng tấn công gây ảnh hưởng trực tiếp lên da làm phá hủy cấu của DNA trong tế bào da và là nguyên nhân khiến da dễ bị ung thư và lão hóa sớm.
• Sau khi da tiếp xúc với ánh nắng thì sau khoảng một thời gian bạn thấy ngay tác hại của tia UV tác động lên da luôn.
• UVB khiến da bị cháy nắng, da bị sạm và nám do nhiều hắc tố melanin được sản sinh ra, nguy cơ ung thư da tăng cao
• Trong kem chống nắng thì hiệu quả bảo vệ da khỏi tia UVB là chỉ số SPF. Chỉ số càng cao khả năng bảo vệ da khỏi tia UVB càng tốt. 

Về tia UVC

• Với những bước sóng ngắn từ (từ 100nm – 280nm) là các bước sóng có mức năng lượng cao gây những ảnh hưởng nghiêm trọng đến da của chúng ta.
• Tia UVC có mức năng lượng cao nhất gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến da. Cũng chính lý do này tia UVC còn có tác dụng khử trùng. 
• Đa phần kem tia UVC bị hấp thụ bởi tầng ozon do vậy trong điều kiện tầng ozon bị phá hủy thì chúng không ngăn cản toàn bộ và vẫn còn những tia ảnh hưởng đến da của chúng ta do vậy việc che chắn khỏi ánh nắng mặt trời là cực kỳ cần thiết. 
• Trong cuộc sống hằng ngày, con người chúng ta cũng có thể tạo ra nguồn tia UVC nhân tạo bằng cách hoạt động từ các mỏ hàn, bóng đèn diệt khuẩn và đèn thủy ngân. 
• Tia UVC cực kỳ nguy hiểm với da vì nó có thể gây những tổn thương nghiêm trọng trên da gồm những vết loét trên da và vùng da bị bỏng. 

Chỉ số tia UV là gì?

Hiểu về tia UV với 3 loại chính, vậy chỉ số tia UV trong cuộc sống hằng ngày như thế nào? Chỉ số UV index có tác dụng đo lường mức độ bức xạ tử ngoại mặt trời trong một thời điểm cụ thể. Tiêu chuẩn này được đo theo tiêu chuẩn quốc tế. Các mức độ nguy hại từ tia cực tím được đo lường và thể hiện trong bảng dưới đây:

Lợi ích của tia UV

• Đối với cơ thể con người: Thông thường cơ thể của chúng ta không thể tự tổng hợp được vitamin D mà cần tổng hợp từ ánh nắng mặt trời là vitamin D3, một dạng được bổ sung và cung cấp cho cơ thể thông qua thực phẩm mà chúng ta nạp vào cơ thể hằng ngày. 
• Đối với ngành y tế: Bên cạnh đó ngành y tế cũng cần tia UV để điều chỉnh các bệnh về da như vảy nến
• Tác dụng đối với ngành công nghiệp: khử trùng, diệt khuẩn

Tác hại của tia UV

Bên cạnh những lợi ích kể trên thì tia UV cũng mang đến nhiều phiền phức với cuộc sống của chị em nếu không cẩn thận sẽ không kiểm soát được.

Tác hại đối với da:

• Tăng cường chuyển hóa các sắc tố melanin tạo thành các vùng da bị nắng và đen sạm, khiến vùng da không đều màu. 
• Tạo nên những vùng da bị cháy nắng, gây những tổn thương nghiêm trọng với da. 
• Kết cấu da bị thay đổi khiến da dễ bị lão hóa, hình thành nếp nhăn, chảy xệ. 

Tác hại với vùng mắt:

• Tia UV gây đục thủy tinh thể, viêm giác mạc,…
• Làm giảm hệ thống miễn dịch, cơ thể suy nhược, khi tiếp xúc thời gian dài dưới ánh nắng mặt trời. 

Xem thêm: Bạn có biết tại sao nên sử dụng kem chống nắng thường xuyên không? 

Làm thế nào để giảm các tác động tiêu cực của tia UV

• Điểm danh qua thì thấy hại nhiều hơn lợi do vậy để bảo vệ được da và hạn chế những tác động của da thì chúng ta cần nên lưu ý bảo vệ da của mình. Một vài lời khuyên được lắng nghe từ các chuyên da cho chị em:
• Bảo vệ da bằng kem chống nắng thường xuyên
• Bảo vệ da bằng việc sử dụng kem chống nắng ngăn các tác hại của tia UV. Trên thị trường hiện nay có nhiều loại kem chống nắng dành cho các loại da. Tham khảo thông tin chi tiết về các loại kem chống nắng tại chuyên mục: https://blognhatha.com/kem-chong-nang
• Các tiêu lựa chọn kem chống nắng là các loại kem có độ quang phổ rộng có nghĩa là các chỉ số UVA và UVB lớn, đồng thời nếu đi biển hoặc hoạt động nhiều nên dùng loại kem có ưu tiên chống nước cao. 

Sử dụng trang phục chống nắng

Bảo vệ da bằng cách sử dụng kem chống nắng nhưng đạt hiệu quả cao nhất thì chị em cũng nên che chắn bằng việc sử dụng bảo hộ là quần áo chống nắng, mũ, nón rộng vành để có thể che hết cả vùng da lưng, mặt, cổ,…kính râm để bảo vệ mắt không tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. 

Chú ý cung cấp đủ chất cho da

Có thể bổ sung đầy đủ nước, ăn nhiều rau xanh và hoa quả có chứa các loại vitamin tự nhiên cũng giúp da trở nên sáng khỏe hơn.

Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với da trong thời gian ánh nắng có nhiều tia UV từ 10h – 14h hằng ngày. 

Nguồn tham khảo

https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i

https://www.healthline.com/health/skin/uva-vs-uvb

https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/lam-dep/tia-uv-la-gi-chi-so-tia-uv-bao-nhieu-la-co-hai/